با گذشت حدود 4 ماه از رونمایی اسکناس 10 هزار تومانی، هنوز این اسکناسها در بازار فراگیر نشده است و به همین دلیل شایعات مختلفی درباره ادامه انتشار این اسکناسها بین مردم رواج یافته است.
اسکناسهای 10 هزار تومانی که قرار بود جایگزینهای ایرانچکهای 50 و 100 هزار تومانی شوند هنوز به طور گسترده در چرخه معاملات روزانه مردم مورد استفاده قرار نمیگیرد و این در حالی است که با توجه به نیاز روزافزون به اسکناسهای درشت به نظر میرسد خلاء اسکناسهای درشت احساس میشود.
محمود بهمنی ـ رییسکل بانک مرکزی ـ در مراسم رونمایی از این اسکناسها وعده داده بود که تا پایان تابستان 89 تعداد 150 میلیون قطعه اسکناس 10 هزار تومانی چاپ شود.
وی درباره نگرانیهایی درباره ایجاد تورم با چاپ پولهای درشت گفته بود: حجم پول تغییر نخواهد کرد و معادل اسکناسها، چکپول از گردش خارج میشود؛ میانگین سرانه اسکناس در ایران 118 است اما این رقم در دنیا بین 14 و 15 اسکناس است و اسکناسهای درشت جایگزین آنها شدهاند. با توجه به اینکه اسکناسهای درشت معادل اسکناسهای ریز در بازار جایگزین میشود برای تسهیل مبادلات است پول درشت و ریز نقشی در ایجاد تورم ندارد.
بانک مرکزی اعلام کرده بود بر اساس قوانین مبارزه با پولشویی باید ایران چکهای 50 و 100هزار تومانی از چرخه مبادلات تجاری حذف شوند و به همین دلیل اسکناسهای 10 هزار تومان را وارد بازار کرد اما تاکنون به دلیل اینکه ایرانچکهای 50 هزار تومانی خارج نشدهاند به همان نسبت اسکناسهای 10 هزار تومانی هم وارد بازار نمیشود.
این تصمیم در حالی گرفته شده که بر اساس اعلام سیدمحمود احمدی ـ دبیرکل بانک مرکزی ـ 50 درصد معاملات روزمره مردم به وسیله ایرانچکها انجام میشود. از سوی دیگر تاکنون مجوز پرداخت اسکناس 10 هزار تومانی در دستگاههای خودپرداز هم صادر نشده است.
یک مقام آگاه در بانک مرکزی درباره دلایل وراد نشدن 10 هزار تومانی به شبکه بانکی کشور گفت: "در حال حاضر مجوز چاپ اسکناسهای 10 هزار تومانی بر اساس میزان خروج اسکناسهای فرسوده با ارقام پایینتر، صادر میشود اما زمانی که قرار باشد ایرانچکهای 50 و 100 هزار تومانی از چرخه خارج شوند انتشار اسکناسهای 10 هزار تومانی سرعت بیشتری خواهد گرفت.
بانک مرکزی پایان مهر ماه را زمان خروج ایرانچکهای 50 و 100 هزار تومانی از بازار اعلام کرده است؛ بدین گونه که پس از امضاء از سوی آخرین مصرفکننده در شعبه، این اسکناسها باطل خواهند شد.
باید دید در آن موقع آیا اسکناسهای 10 هزار تومانی به اندازه نیاز وارد بازار میشوند تا جایگزین ایرانچکهایی که در طی 3.5 سال محبوبیت زیادی کسب کرده بودند، بشوند؟ آیا اساسا هر چقدر هم از این اسکناسها منتشر شود میتواند جایگزین ایرانچکهای محبوب را بگیرد؟